Η αναδρομική φορολόγηση των αποθεματικών των επιχειρήσεων.
Τον τρόπο με τον οποίο θα φορολογηθούν τα αφορολόγητα αποθεματικά βάσει των διατάξεων του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος προβλέπει αναλυτική εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών.
Οι εταιρείες καλούνται να φορολογηθούν αναδρομικά για τα υπόψη μη διανεμηθέντα ή κεφαλαιοποιηθέντα αποθεματικά, είτε συμψηφίζοντας φορολογικά αναγνωρισμένες ζημιές παρελθουσών χρήσεων, είτε διανέμοντας τα ή κεφαλαιοποιώντας τα με υπαγωγή αυτών σε αυτοτελή φορολόγηση.
Καλύπτονται μη διανεμηθέντα ή κεφαλαιοποιηθέντα αφορολόγητα αποθεματικά Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ι.Κ.Ε., συνεταιρισμών, εγκατεστημένων στη χώρα μας υποκαταστημάτων αλλοδαπών εταιρειών, δημόσιων, δημοτικών και κοινοτικών επιχειρήσεων που τηρούν βιβλία με βάση το διπλογραφικό σύστημα και τα οποία προέρχονται από κέρδη που δεν φορολογήθηκαν κατά το χρόνο που προέκυψαν λόγω απαλλαγής του Νόμου 2238/1994 ή εγκυκλίων ή αποφάσεων που εκδόθηκαν κατ’ εξουσιοδότηση. Στην ερμηνευτική κατονομάζονται:
Αποθεματικά ή τα κέρδη που προέρχονται από:
-
Τόκους εντόκων γραμματίων και ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου μέχρι την έναρξη ισχύος των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν.2459/1997 (περ. α ́ και β ́ της παρ. 9 του άρθρου 12 του ν.2238/1994),
-
Τόκους ομολογιακών δανείων που έχει εκδώσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στο εξωτερικό (περ. ζ’ της παρ. 3 του άρθρου 6 του ν.2238/1994 και περ. ι ́ της παρ. 1 του άρθρου 103 του ν.2238/1994),
-
Κέρδη από αμοιβαία κεφάλαια ή από την πρόσθετη αξία από την εξαγορά των μεριδίων τους σε τιμή ανώτερη της τιμής κτήσης τους (περ. ι ́ της παρ.3 του άρθρου 6 και περ. ι ́ της παρ. 1 του άρθρου 103 του ν.2238/1994),
-
Υπεραξία από την πώληση χρεογράφων βάσει της παρ.3 του άρθρου 10 του α.ν. 148/1967, διάταξη η οποία κωδικοποιήθηκε με το άρθρο 38 του ν.2238/1994 με τον οποίο κυρώθηκε ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος,
-
Κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων σε Χρηματιστήριο σε τιμή ανώτερη της τιμής απόκτησής τους και από συναλλαγές επί παραγώγων στο Χρηματιστήριο Παραγώγων Αθηνών (παρ. 1 και 6 άρθρου 38 σε συνδυασμό με την παρ.11 του άρθρου 105 του ν.2238/1994). Στην ως άνω αυτοτελή φορολόγηση υπόκειται το υπόλοιπο του σχετικού λογαριασμού.
Επισημαίνεται ότι, εάν υφίσταται ζημία από αποτίμηση αλλοδαπών συμμετοχών, αυτή δεν λαμβάνεται υπόψη κατά το ποσό που δεν έχει συμψηφισθεί με κέρδη από την πώληση αλλοδαπών συμμετοχών μέσα στην ίδια χρήση, καθόσον πρόκειται για ζημία αλλοδαπής. Ενδεχόμενο χρεωστικό υπόλοιπο του σχετικού λογαριασμού δεν μπορεί να συμψηφιστεί με αποθεματικά που έχουν σχηματιστεί από άλλη αιτία. Τέλος, οι ζημίες οι οποίες ενδεχομένως προέκυψαν από την πώληση ή αποτίμηση χρεογράφων εντός της διαχειριστικής περιόδου που αφορά ο επόμενος ισολογισμός από αυτόν που ελήφθη υπόψη για την υπαγωγή σε αυτοτελή φορολόγηση με συντελεστή 15% των αφορολόγητων αποθεματικών, δεν λαμβάνονται υπόψη για την εξεύρεση του φορολογούμενου ποσού αποθεματικών. Συνεπώς οι ζημίες αυτές, εφόσον υφίστανται, κατά την εν λόγω διαχειριστική περίοδο δεν επιτρέπεται να συμψηφισθούν με τα συγκεκριμένα αφορολόγητα αποθεματικά τα οποία έχουν εμφανισθεί στον τελευταίο ισολογισμό
-
Πραγματικά κέρδη οικοδομικών και τεχνικών επιχειρήσεων τους κατά το μέρος που υπερβαίνουν τα αντίστοιχα τεκμαρτά (παρ. 8 άρθρου 106 του ν.2238/1994),
-
Υπερτίμηση λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτου, το οποίο ιδιοχρησιμοποιείτο ή έχει ιδιοχρησιμοποιηθεί για την άσκηση του αντικειμένου των εργασιών της επιχείρησης (περ. ζ ́ παρ.3 άρθρου 28 ν.2238/1994),
-
Υπεραξία που προκύπτει από την πώληση ακινήτου επιχείρησης σε εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης, για το οποίο στη συνέχεια είχε συναφθεί σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης μεταξύ της εταιρείας χρηματοδοτικής μίσθωσης και της πωλήτριας επιχείρησης (περ. ζ ́ παρ.3 άρθρου 28 ν.2238/1994),
-
Κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το «Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων μέχρι δέκα (10) kw» (περ.ιε ́ παρ.1 άρθρου 103 ν.2238/1994),
-
Διαφορά υπερτιμήματος των οικοπέδων που πωλούν στα μέλη τους οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί (παρ.2 άρθρου 103 ν.2238/1994),
-
Εισοδήματα που απαλλάσσονται της φορολογίας με βάση σύμβαση που έχει κυρωθεί με νόμο (περ. ιγ ́ παρ.1 άρθρου 103 ν.2238/1994),
-
Εισοδήματα που απαλλάσσονται της φορολογίας με βάση τις διατάξεις του άρθρου 103 του ν.2238/1994 πριν την κατάργησή τους με το ν.3842/2010,
-
Τόκους Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου λόγω διακράτησής τους μέχρι την ημερομηνία λήξης του ομολόγου (παρ.11 άρθρου 12 ν.2238/1994 σε συνδυασμό με την αριθμ. 1044770/10159/Β0012/ΠΟΛ.1117/23.03.1993 Α.Υ.Ο.),
-
Εφάπαξ καταβολή του φόρου εισοδήματος κατ’ εφαρμογή των όσων έχουν γίνει δεκτά από την Διοίκηση (Ε.5343/29/28.05.1974 και αριθ. 1072615/10795πε/Β0012/15.04.2004 έγγραφά).
Οι διατάξεις δεν καταλαμβάνουν αποθεματικά ή τα κέρδη που προέρχονται από:
-
Εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί κατ’ ειδικό τρόπο (τόκοι καταθέσεων, υπεραξία από την πώληση μετοχών μη εισηγμένων πριν την 01.01.2007, κλπ.),
-
Eιδικές διατάξεις νόμων (αναπροσαρμογή παγίων κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του ν.2065/1992),
-
Φορολογικά κίνητρα ευρεσιτεχνίας κατ’ εφαρμογή του άρθρου 71 του ν.3842/2010, άρθρο 15 του ν.4015/2011 περί Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων, ανάπτυξη επιχειρησιακών πάρκων κατ’ εφαρμογή της παρ.3 του άρθρου 62 του ν.3982/2011 κλπ.).
-
Εκμετάλλευση πλοίων με ελληνική σημαία τα οποία απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων με βάση τις διατάξεις της περ. ζ’ της παρ.1 του άρθρου 103 του ν.2238/1994, καθόσον αυτά υπόκεινται στον ειδικό φόρο για τα πλοία (tonnage), με την επιβολή του οποίου εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση σε επίπεδο μετόχου ή εταίρου (παρ.1 άρθρου 2 του ν.27/1975).
-
Ωφέλεια που προκύπτει από τη διαγραφή υποχρεώσεων των προβληματικών και υπερχρεωμένων επιχειρήσεων κατ" εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 44 του ν.1892/1990 και κατ’ ανάγκη εμφανίζεται σε λογαριασμό αφορολόγητου αποθεματικού, καθόσον αυτή δεν αποτελεί φορολογητέο εισόδημα κατά την έννοια των διατάξεων του Κ.Φ.Ε. ως μη προερχόμενα από πραγματικά κέρδη της επιχείρησης (αριθμ. 457/1994 γνωμοδότηση του Δ ́ Τμήματος του Ν.Σ.Κ., αριθμ. πρωτ. 1061110/10281/Β0012/17.01.1996 και 1018121/10224/Β0012/23.03.2000 έγγραφα της υπηρεσίας).
Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής:
• Σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής τους με απόφαση του αρμόδιου εταιρικού μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013 φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 15% Με την καταβολή του φόρου αυτού εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση του νομικού προσώπου και των μετόχων ή εταίρων αυτού. Έτσι επιτρέπεται να διανεμηθεί ή να κεφαλαιοποιηθεί ή να εξαχθεί στο εξωτερικό, όταν πρόκειται για μόνιμες εγκαταστάσεις αλλοδαπών επιχειρήσεων, χωρίς καμία άλλη φορολογική επιβάρυνση
• Από την 01/01/2014 μία εταιρεία πρέπει να επιλέξει είτε το συμψηφισμό των φορολογικά αναγνωρισμένων ζημιών παρελθουσών χρήσεων με τα υπόψη σχηματισθέντα αποθεματικά, είτε τη διανομή ή κεφαλαιοποίηση των τελευταίων με υπαγωγή αυτών σε αυτοτελή φορολόγηση με συντελεστή 19%, καθόσον για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά δεν επιτρέπεται ο σχηματισμός αφορολόγητων αποθεματικών. Με την καταβολή του φόρου αυτού εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση του νομικού προσώπου και των μετόχων ή εταίρων αυτού.
• Η καταβολή του φόρου, προκειμένου για ανώνυμες εταιρείες, γίνεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Δεδομένου ότι η απόφαση για τη διανομή ή κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών μπορεί να ληφθεί και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο προβλέπεται με τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 (άλλο εξουσιοδοτημένο εταιρικό όργανο), η ως άνω προθεσμία ισχύει και στις περιπτώσεις αυτές. Ειδικά, για τις ΕΠΕ, τις προσωπικές εταιρείες, τις κοινοπραξίες και τις αλλοδαπές εταιρείες, αν και δεν υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη στις υπόψη διατάξεις, κατά αναλογία με τα ανωτέρω, έγινε δεκτό ότι, η καταβολή του φόρου γίνεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την απόφαση διανομής του αρμόδιου οργάνου ή από το χρόνο της πίστωσης κερδών της μόνιμης εγκατάστασης αλλοδαπής επιχείρησης προς την έδρα της, κατά περίπτωση.
Συμπέρασμα:
Όπως προκύπτει από τη παράγραφο 10 της εγκυκλίου 1007/2.1.2014 για την χρήση 2013 είναι προαιρετική η αυτοτελής φορολόγηση, ενώ για τη χρήση 2014 είναι υποχρεωτική αλλά με αυξημένο συντελεστή 19% (έναντι 15% του 2013).
Συνεπώς, όσοι δεν έχουν φορολογικές ζημίες για να τις συμψηφίσουν (και εφόσον τους συμφέρει ) με τα αποθεματικά αυτά, θα πρέπει μέχρι 31/12/2013 να ορίσουν Έκτακτη Γενική Συνέλευση για διανομή ή κεφαλαιοποίηση των εν λόγω αποθεματικών, προκειμένου να φορολογηθούν με μειωμένο συντελεστή 15% . Θα πρέπει όμως να δοθεί προσοχή στις διαδικασίες πρόσκλησης Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης, σε περίπτωση μη κάλυψης του 100% απαρτίας.
Δήλωση: Tο παρόν έχει εκδοθεί αποκλειστικά για σκοπούς γενικής ενημέρωσης. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως βάση για λήψη αποφάσεων. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στην Abacus Audit & Business Solutions.